Kompetencje Rady Działalności Pożytku Publicznego określone są ustawowo i obejmują m.in. takie zadania, jak: opiniowanie projektów strategii oraz uchwał i aktów prawa miejscowego dotyczących sfery pożytku publicznego, wyrażanie opinii w sprawach dotyczących funkcjonowania organizacji, zlecania im zadań publicznych, udzielanie pomocy w przypadku sporów pomiędzy organizacjami a administracją publiczną.
W radzie zasiadają zarówno reprezentanci organizacji pozarządowych, radni i pracownicy samorządowi. Taki skład gwarantuje prezentowanie stanowisk i poglądów partnerów oraz możliwość wypracowywania porozumienia, które uwzględnia racje wszystkich stron.